FORUM GEOLOGICZNE

moozg

Pirotyn z chalkopirytem, Czarnów - hałda kop. "Szczęście Eweliny"
wielkosc ok. 3cm

moozg

Blok żyły kwarcowej z dosyć dużymi kryształami arsenopirytu (poler)
- Czarnow, stare wyrobiska górnicze na E zboczu G. Skalnik
wielkośc ok 15cm

__________________________________________________

Czarnów - widok na południe od strony Rędzin

Hałda dawnej kopalni arsenopirytu "Szczęście Eweliny" w Czarnowie, widok od strony południowej

Gość

Wracam do tematu dotyczacego górnictwa w Czarnowie bo znajdująca sie tu była kopalnia arsenu i złota jest jedną z najciekawszych w całych Sudetach i zarazem wg posiadanych informacji znana waskiej grupie eksploratorów.
Co do historii górnictwa trochę znajdziemy w Dziekońskim, trochę np na stronie: [link widoczny dla zalogowanych] z której cytuje poniższe informacje. Generalnie informacje, zwłaszcza na temat samej kopalni sa bardzo skąpe i nieprecyzyjne:

Jaka jest dokładna data rozpoczęcia działalności górniczej w Czarnowie trudno powiedzieć.
Najbliższe sąsiedztwo kopalni w Czarnowie:
[link widoczny dla zalogowanych]
Niektórzy sądzą, że już w XVII wieku w okolicach Czarnowa na niewielką skalę wydobywano złoto w kopalni „Arnold”, inni uważają, że miało to miejsce dopiero w połowie XVIII wieku. Tak czy inaczej nie była to działalność zbyt dochodowa, gdyż w 1769 r. WUG zawiesił ją ze względu na brak rentowności.
Częściowo zniszczona hałda w Czarnowie:
[link widoczny dla zalogowanych]
W 1799 r. Kolichen założył kopalnię „Rothezeche”. Postawiono przy niej płuczkarnię i hutę, lecz w 1803 r. kopalnię zamknięto. Czarnów utracił prawa górnicze. Prace górnicze wznawiano jeszcze dwukrotnie w 1820 i 1825 r., jednak ze względów ekonomicznych musiano ich zaniechać. Dopiero w r. 1838 nastąpiło dłuższe ożywienie działalności.
Pozostałości górnicze na zboczu Skalnika nad wsią:
[link widoczny dla zalogowanych]
W 1838 r. roboty wznowiono. Właściciel kopalni w Radzimowicach, Luschwitz, przy współpracy z hr. Matuschke, właścicielem kopalni w Miedziance, rozpoczął wydobycie w kopalni „Evelinensgluck” i „Arnold”. To spowodowało ożywienie się górnictwa w tym rejonie. Wydobywano tam arsen, rudy ołowiu, miedź i piryt. Po śmierci Luschwitza i jego następcy Conrada w 1903 r. właścicielem kopalni stała się firma Juthe, która wydzierżawiła kopalnie spółce ze Złotego Stoku. Powstała tam kolejka linowa do stacji w Pisarzowicach dla potrzeb kopalni. Dla potrzeb kopalni wybudowano nawet kolejkę liniową łączącą Czarnów z Pisarzowicami.
Od 1908 r. wznowiono działalność gwarectw „Evelinengluck” i „Arnold”, które prowadziły dalsze roboty górnicze. W 1910 r. kopalnie połączono z kamieniołomem marmuru. W 1921 r. powstały kolejne kopalnie – „Hoffnung”, w której wydobywano rudy antymonu oraz „Ernste Zeit”- która to kopalnie miała być kopalnią złota. Jednak prace rozpoznawcze były błędne i do uruchomienia kopalni nigdy nie doszło.
Liczne zapadliska szybików i sztolni - tylko nieliczne prowadza do tej właściwej kopalni.
W 1925 r.wszystkie prace górnicze na terenie Czarnowa zostały zawieszone.
Dane o wielkości produkcji w Czarnowie są skąpe. Największe wydobycie miało miejsce w 1918 r. i wynosiło 1760 ton rudy arsenowej.
W 1921 r. w związku z dobrze rozwijającym się interesem powstała kopalnia rud antymonu i cztery lata później kopalnia złota „Ernste Zeit”. Obie te kopalnie zamknięto po r. w związku z brakiem opłacalności.

Współczesność:
Od tego czasu kopalnia ta podobnie jak i w Radzimowicach popadła w stopniowe zapomnienie.Po raz pierwszy w tym miejscu byłem w na przełomie lat 80-tych i 90-tych turystycznie oraz w ramach praktyk geologicznych.
W ramach praktyk skupilismy się wtedy głównie na hałdzie i znajdujących sie tu minerałach.
Wtedy to praktycznie po raz pierwszy usłyszelismy od miejscowych o kopalni "Szczęście Eweliny". Wskazali nam na mapie geologicznej miejsce gdzie obecnie wypływa woda ze sztolni lub szybu kopalni oraz miejsce po szybie głównym kopalni. Wspomnieli tez o innych zapadliskach na Skalniku. Jednak z braku czasu miejsc tych wtedy nie sprawdziliśmy.
Z kolei gdy byłem tam turystycznie spenetrowałem fragment zbocza Skalnika znajdując w lesie szereg różnych zapadlisk, ale nie majac dokładnych planów nie wiedziałem , który obiekt jest który.
Najciekawsze ze znalezionych miejsc na wschodnim zboczu Skalnika to miejsce koło zarosnietej wiekszej hałdy - gdzie znajdowało się dość długie zapadlisko zakończone przysypanym szybem lub sztolnia-upadową ? Znajdowały się tu pozostałości ceglane - być może zapadł się tu wstepny odcinek sztolni ? Widać że, nie tak dawno ktoś tu wchodził
( pozostałości kombinezonu Op i karbidu ). Wejście było dość strome i nie mając liny i będąc sam niestety nie mogłem tu wejść.
Na poszukiwaniach zeszło mi sporo czasu i mając w planie powrót do Rędzin nie szukałem juz szybu we wsi.
Chodzi mi o główny szyb kopalni, który miał być długo bo do lat 90-tych drożny. Miało to być do tego czasu główne wejście do kopalni.
Jednak bliskość zabudowac a przede wszystkim niewłaściwe zabezpieczanie wejścia po penetracji spowodowały zawał w tym szybie, powstanie korka a miejscowi wyrzucajac smieci przyczynili sie do jego znacznego zasypania. W konsekwencji władze lokalne wydały decyzje zabetonowania szybu betonowa wylewką.
[link widoczny dla zalogowanych]
Pozostały więc do wnętrza właściwie dwa wejścia bocznymi szybikami wentylacyjnymi ( wg info od ostatnich, penetrujacych kopalnie eksploratorów ) z których tylko jednym mozna się dostać w rejon dna kopalni. Ta dolna część może być juz zalana ( informacje wymagają weryfikacji ) - mniemam że i wcześniej można było osiągnąć max nie dno kopalni ale tylko partie w śródkowej części kopalni.

Pod koniec lat 90-tych a zwłaszcza na poczatku XXIw kilka znanych mi ekip, bezskutecznie próbowało wejść do rej kopalni, ale z tego co wiem były to próby bezskuteczne.
Wg info okazuje się że wspomniane szybiki mogły się przysypać itp bądź wczesniejsza ekipa zamaskowała wejścia bądź też mogły być penetrowane ... . Pozostawiam to do domysłu.
Dlatego tez zwracam sie do osób które chciałyby dołączyć z pomoca przy eksploracji, znają obiekt a zwłaszcza wejścia z prośbą o kontakt na priv.
Chcielibyśmy bowiem spenetrować ten obiekt póki jest to jeszcze możliwe ? i zrobić wywiad srodowiskowy wśród miejscowych na temat kopalni. Kopalnia on być bowiem z 3 razy rozleglejsza od kopalni w Radzimowicach ale i trudniejszą.
Mamy plan, przekrój obiektu i dokładny opis penetracji kopalni, problemem jest jednak lokalizacja tego drożnego wejścia.

Slaworow · Dołączył: 08 Wrz 2008 Posty: 4 Przeczytał: 0 tematów

Kopalnia Evelinensgluck w Czarnowie.
Po wojnie Rosjanie poszukiwali tu uranu. Nie wiem jak wyszły badania okruszcowania, podejrzewam, że marnie bo eksploatacji nie podjęto. W każdym razie po tych poszukiwaniach wloty do kopalni zawalono (najprawdopodobniej wszystkie wbrew mitologiom rozsiewanym na różnych stronach), natomiast same chodniki kopalni były w stanie tragicznym.

moozg

tzn opowiesci o tym ze ktos zjezdzal do nich to bajki i wielka sciema? cos mi sie wiezyc nie chce

Slaworow · Dołączył: 08 Wrz 2008 Posty: 4 Przeczytał: 0 tematów

Do kopalni próbowało się dobrać kilka ekip, było w to miejsce wiele wypraw ale tylko jedna twierdzi, że tam weszła, choć szyby są zasypane lub zakorkowane a chodniki bardzo niestabilne, co wiadomo od ruskich penetrujących wyrobiska w poszukiwaniu uranu i od polskich ekip naukowych zajmujących się tematem kopalni. Podczas poszukiwań wydrązono chyba jeden albo dwa szyby.

Ekipa podaje dużą ilość szczegółów których nie sposób odnaleźć w terenie. W dodatku nie jest to ekipa z Dolnego Śląska a z ich relacji wynika, że po prostu sobie przyjechali i weszli do kopalni Laughing

To kilka lokalnych ekip bezskutecznie błąkało się po okolicy a ci przyjechali z drugiego końca polski i sobie po prostu weszli Laughing

Sama kopalnia to 12 poziomów wyrobisk, chodniki mają ciągnąć się aż po górę Skalnik. Gdyby nie ich stan oraz atmosfera beztlenowa Very Happy

to byłaby bardzo ciekawa kopalnia, bo to są takie Radzimowice razy dwa, może razy trzy.

moozg

sa tylko dwie opcje - albo faktycznie nie da sie wejsc i to jest sciema, albo do kopalni mozna wejsc, tylko tak naprawde nikt nie chce konkretow podac zeby nie zrobic z tego drugich radzimowic, a byc moze walimia...

Wojtek

Jurek B

Tak , dobrze zaznaczyłeś, moozg pokazał widok od południwej strony a wjazd z osady Dolomity jest od strony płn-wsch. Najpierw wszedłem na pieszo ale po stwierdzeniu , że droga jest przejezdna cofnąłem się i wjechałem swoją "terenówą" ( Octavia Combi ).Dojazd z Pisarzowic do Dolomitów jest zaznaczony jako droga wąska ale tak naprawdę aż do kamieniołomu Rędziny jest szeroka i dobrej jakości ( Ciężarówki z dolomitem mijały mnie bez przeszkód)

Jurek B

Jurek B

Wojtek

Widzę że odrdzewiałeś wydajnie;-), a czego do tego użyłeś?

Jurek B

Wojtek

Wyglądają całkiem przyzwoicie. Skupienia arsenopirytu wydają się znacznie ciekawsze od tych które kiedyś przywiozłem z hałd w Złotym Stoku.

Jurek B

Wielki

Wielki

Paweł P. Zagożdżon, Katarzyna Zagożdżon - Sztolnia na górze Bielec (Rudawy Janowickie) - nieznany ślad górnictwa kruszcowego. Prace Naukowe Instytutu Górnictwa Politechniki Wrocławskiej. Studia i Materiały rok 2006, Vol. 117, nr 32 - [link widoczny dla zalogowanych]

Maciej Madziarz - Kopalnie "Czarnów", "Miedzianka" i "Stara Góra" w poszukiwaniach okruszcowania uranowego oraz rud metali w latach 40. i 50. XX w. Dzieje górnictwa – element europejskiego dziedzictwa kultury, t. 2 pod red. P.P. Zagożdżona i M. Madziarza, Wrocław 2009. - [link widoczny dla zalogowanych]

Stanisław Z. Mikulski - Charakterystyka i geneza złotonośnej mineralizacji arsenowo-polimetalicznej w złożu Czarnów (Sudety Zachodnie). Biuletyn PIG - nr 439/2 (2010) - [link widoczny dla zalogowanych]

Jurek B

Kilka okazów wyjętych z drogi prowadzącej do hałdy

[/img]

Wojtek

Byłem na tej hałdzie w 2 poł. sierpnia b.r. Odwiedziłem to miejsce pierwszy raz. Praktycznie bez rozgrzebywania, udało się zebrać kilka bloczków litego arsenopirytu. Skupienia są zbite, ziarniste. Po odrdzewieniu wyglądają w miarę nieźle. Trochę brak żywszego metalicznego połysku... są takie zmatowiałe - co widać chyba i na zdjęciach u Jurka. Fajnie prezentują się skupienia arsenopirytu i chalkopirytu na fragmentach białych żył kwarcowych. Jak zrobię fotografie to dodam do postu.
W stosunku do Radzimowic udało mi się tu bez trudu znaleźć większe, masywniejsze bryłki, ale niestety brak wykształconych kryształów, co trafia się na hałdach złoża Stara Góra...

Wojtek

Tu jeszcze artykuł M. Madziarza o historii powojennych poszukiwań złożowych w Czarnowie (a także złoża Stara Góra i Gierczyn).
M. Madziarz - Stan rozpoznania historycznie eksploatowanych sudeckich złóż polimetalicznych w świetle wyników powojennych prac geologiczno - poszukiwawczych.

[link widoczny dla zalogowanych]

Jurek B

Na moich zdjęciach przeważa raczej piryt.