FORUM GEOLOGICZNE

S · Gość

Poszukuje wszelkich informacji- stron www, książek, artykułów itp o budowie geologicznej,hydrogeologii itd Mazur, a dokładniej Pojezierza Ełckiego. Nie mogę w necie znaleźć żadnych informacji o tym obszarze a i książek jest tyle co nic (może ze dwie znalazłam...). Proszę o pomoc!

Gość · Wysłany: Wto 10:52, 14 Mar 2006 Temat postu:

przejrzyj prace Profesora Leszka Marksa

moozg

odezwij sie na prv albo na wydziale, moze cos bede mial

Wielki

Intruzywny masyw suwalski zawiera przemysłowe koncentracje minerałów kruszcowych. Kruszce związane są głównie z norytami i sąsiadującymi z nimi anortozytami. Minerały kruszcowe tworzą soczewkowate i warstwowe segregacje, a także formy szlirowe i żyłowe ukierunkowane zgodnie ze skałami otaczającymi.
Na dotychczas rozpoznaną część złoża składają się trzy ciała rudne występujące w okolicy Krzemianki, Udrynia i Jeleniewa (Subieta 1974 -autoreferat pracy doktorskiej). Złoże ma skomplikowany układ tektoniczny z upadem około 45-50° na zachód i południowy zachód, podkreślając horstową formę intruzji suwalskiej. Ruda zawiera głównie minerały tlenkowe (Kubicki, Siemiątkowski 1974 - autoreferaty prac doktorskich) w postaci magnetytu, magnetytu tytanonośnego i ilmenitu oraz akcesorycznie siarczki. takie jak: piryt, pirotyn, pentlandyt, chalkopiryt i kubanit. Żelazo w magnetycie jest częściowo diadochowo podstawione przez wanad. Zawartość żelaza w rudzie waha się w granicach 35-45% (Biernat, Pilch 1964).

Krzemionka
Złoże zbudowane jest z wielu ciał rudnych, których grubość waha się od kilku do 100 m, pomiędzy którymi występują noryty i anortozyty ze szlirami lub żyłkami rudnymi.
W obrębie norytów i rud ilmenitowo-magnetytowych kontakty są dość wyraźne i prostoliniowe. Kontakty rud z anortozytami są postrzępione lub faliste, z licznymi zazębieniami rud z anortozytami.
Kontakty ciał rudnych ze skałami otaczającymi oraz kontakty między różnymi gatunkami rud są nachylone pod kątem 45°. Takie samo nachylenie ma większość szlir i żyłek.
Noryty i rudy wykazują makrostrukturę kierunkową. Ciała rudne rozciągają się z południa ku północy i zapadają ku zachodowi pod kątem 45°.
Złoże składa się z dwóch części: południowo-zachodniej i północno-wschodniej. Zbudowane są z ciał rudnych mających formę soczewek, pseudopokładów i żył. Długość ciał rudnych po rozciągłości wynosi 2 km, szerokość złoża w kierunku upadu wynosi 1,5 km.
W przekroju pionowym ciała rudne mają charakter pakietów złożonych z szlirów rudnych różnej miąższości, przedzielonych norytami i anortozytami. W wyniku ruchów dysjunktywnych doszło do przerwania ciągłości ciał rudnych.
Głównymi minerałami kruszcowymi są magnetyt tytanonośny i ilmenit.
W skałach płonnych występuje równowaga między magnetytem i ilmenitem, w anortozytach zaznacza się przewaga ilmenitu, w rudach wraz ze wzrostem składników rudnych rośnie przewaga magnetytu tytanonośnego nad ilmenitem.
W skałach płonnych mamy do czynienia z hemoilmenitem, tj. zawiera odmieszany hematyt, a magnetyt charakteryzuje się małą zawartością TiO2. W bogatych rudach ilmenit nie zawiera magnetytu.
Magnetyt zawiera ulvöspinel stając się w ten sposób nośnikiem Ti, zawierającc spinel szeregu hercynit-pleonasyt jest źródłem V.
Minerałami towarzyszącymi są: pirotyn, piryt, chalkopiryt, pentlandyt, mackinawit, kubanit, markasyt, bravoit, bornit, chalkozyn, sfaleryt. W skałach płonnych jest mniej siarczków zaś więcej jest pirytu.
Hipotezy dotyczące powstania złoża rud ilmenitowo- magnetytowych Suwalszczyzny:
-wg. Zawarickiego (1937) materiał rudny oddzielił się od krzemianowego podczas upłynnienia magmy, a minerały rudne utworzyły się w wyniku krystalizacji resztek magmy rudnej wzbogaconej w składniki lotne, powstałe przy stygnięciu skał macierzystych (złoża fuzywne), a następnie oddzielają się od krzemianów.
-wg. Kratza (1957) krzemiany i minerały kruszcowe krystalizowały jednocześnie, te ostatnie ze względu na duży ciężar opadały i gromadziły się w dolnej części intruzji. Czynnikiem decydującym w utworzeniu okruszcowania tj. segregacyjnego lub fuzywnego miało ciśnienie zewnętrzne, przy którym zachodzi krystalizacja i dyferencjacja magmy.
-wg. Schneiderhöhna (1962) złoże tego typu należą do złóż magmowo- likwacyjnych, przy czym podstawowym procesem koncentracji rud była dyferencjacja krystalizacyjna.
-wg. Uspienskiego (1971) złoża powstały przez metasomatozę skał zasadowych lub ultrazasadowych. Pod wpływem naprężeń tektonicznych w masywie tych skał utworzyły się strefy zluźnień, którymi dochodziły roztwory o dużej alkaliczności. Na skutek procesów metasomatycznych powstały pegmatyty anortozytowei inne skały.
Temperatura roztworów ulegała obniżeniu, a wzrastał w nich potecjał żelaza, a następnie rozpoczęła się precypitacja rudy.
-wg. Juskowiaka (1971) magma zasadowa intrudowała podczas ruchów orogenicznych, przy czym jej krystalizacja rozpoczęła się w głębszych partiach skorupy, a proces dyferencjacji był związany z likwacją, asymilacją i selekcją grawitacyjną. Starsze skały uległy asymilacji i zmianie składu, a pod wpływem nacisków spowodowanych ruchami orogenicznymi następowało selektywne przetapianie skał. Wskutek tego mogły powstać noryty oraz skupienia magmy plagioklazowej, z której wykrystalizowały anortozyty.
-wg. Kubickiego i Siemiątkowskiego (1979) mineralizacja złożowa nie pochodzi bezpośrednio ze skał otaczających, aczkolwiek pochodzi z tej samej magmy macierzystej, a więc musiała być doprowadzona z głębszych partii intruzji.
Procesami które ukształtowały skład mineralny skał i rud były procesy deuteryczne tj. autometamorficzne, metasomatyczne i hydrotermalne.

Tajno
Alkaliczno-ultramaficzny masyw Tajna należy do intruzji platformowych typu centralnego. Istotną rolę w budowie masywu Tajna odgrywa ijolit, będący najstarszą fazą intruzywną.
Uległ on potrzaskaniu i zbrekcjonowaniu, tworząc różnej wielkości bloki megabrekcji o zmiennym stopniu przeobrażenia spojonych materiałem faz późniejszych.
Kolejną fazę stanowią alkaliczno-skaleniowe i foidowe syenity, które tworzą większe ciała lub spajają fragmenty ijolitu dając brekcję intruzywną.
W wyniku alkalizacji doszło do homogenizacji brekcji i utworzenia skał hybrydalnych.
Wszystkie skały są pocięte utworami żyłowo- dajkowymi. Są to utwory wielofazowe, głownie prekarbonatytowe. Do najstarszych należą ultrazasadowe foidyty i mikrosyenity poprzecinane przez trachity i fonolity, nefelinity, tinguaity, fonotefryty.
O wielofazowości subwulkanitów świadczy, że przecinają one utwory brekcji kominowej oraz pirklstyty i jednocześnie znajdują się w obrębie brekcji.
W paleozoiku struktura Tajna ulega aktywizacji, dochodzi do erozji permsko- karbońskiej, która powoduje usunięcie produkty subaeralnych ekstruzji i ścięła górną część superstruktury wulkaniczno-plutonicznej. Słabo wysortowane skały piroklastyczne są reprezentowane przez tufy lapillowo-popiołowe. Brekcja kominowa charakteryzuje się poligenicznym składem okruchów, wykazują silne przeobrażenie hydrotermalne.
Sztokwerkowo- żyłowe karbonatyty są zlokalizowane w obrębie brekcji kominowej. Karbonatyty średniotemperaturowe charakteryzują się obecnością REE, fluorytu, siarczków Fe, Cu, Pb, Zn, Mo.
Niskotemperaturowe kalcytowe karbonatyty zawierają niewielką ilość REE, ale większą siarczanów Sr, Ba, Ca oraz siarczki.
Masyw Tajna zbudowany jest z niedosyconych krzemionką skał plutonicznych i subwulkanicznych, skał piroklastycznych i brekcji kominowej.
Do skał plutonicznych zaliczamy piroksenity oraz intrudujące w nie malingnity, nefelinowe syenity i alkalicznoskaleniowe syenity (seria I).
Piroksenity są uważane za kumulaty piroksenowe, natomiast syenity reprezentują różne produkty krystalizacji magmy. Brekcja intruzywna utworzona jest z bloków i drobnych odłamków piroksenitów spojonych syenitem. Produktem oddziaływania magmy syenitowej na piroksenity są skały metasomatyczne.
Masyw przecinają liczne dajki skał subwulkanicznych tworzące trzy odrębne serie magmowe:
ultrazasadowe foidyty, melanefelinity, fonolity, trachity (seria II), fonotefryty (seria III), oraz tinguaity (seria IV). Ultrazasadowe foidyty są najbliższe pierwotnej magmie. Serie III i IV reprezentują najmłodsze epizody magmowe. Skały masywu należą do szeregu miskitowego i agpaitowego. W późniejszym okresie utworzyły się tufy i brekcje piroklastyczne, oraz brekcja kominowa o spoiwie karbonatytowym.
Karbonatyty masywu tajna tworzą cienkie żyły w ijolicie i syenitach, grubości do 5 cm, rzadziej do 1 m, oraz cementują brekcję kominową diatremy. Są to skały zbudowane z: kalcytu, fluorytu, apatytu, kolofanu, celestynu, barytu, flogopitu, egirynu, pirytu, kwarcu.
Krystalizacja karbonatytów rozpoczęła się w temperaturze około 660°C, a fazy głównej w temperaturze około 470°C. Krystalizacja zachodziła w czasie niepokoju tektonicznego.

Napisałem co jest pod ziemią, teraz warto wspomnieć co jest na powierzchni.
Rozkład uziarnienia osadów odsłoniętych w wyrobisku eksploatacyjnym Sobolewo jest zróżnicowany, eksploatowane osady są tu z reguły gruboziarniste.
[link widoczny dla zalogowanych]
[link widoczny dla zalogowanych]
[link widoczny dla zalogowanych]
[link widoczny dla zalogowanych]
[link widoczny dla zalogowanych]

moozg

poczytac o tym co pod ziemia mozna, ale zobaczyc trudniej...
dlatego wrzucam kilka zdjec okazow z wiercen z rejonu Suwałk, ktore kiedys mi wpadl w rece Smile

ruda tytanomagnetytowa i kontakt ze skala ultrazasadowa (anortozyt?)
na granicy - biotyt i pirokseny

ruda tytanomegnatytowa na swierzym przelamie

skaly ultrazasadowe

Panas

Witam wszystkich ponieważ wpisuję się po raz pierwszy. Z dużym zainteresowaniem przeczytałem post Wielkiego dot. masywu suwalskiego, ponieważ pod koniec lipca jadę na kilka dni na Mazury, konkretnie do Olecka. Aczkolwiek z tego co czytam to dość ubogi rejon jeśli chodzi o minerały, mimo to liczę na znalezienie kilku ciekawych okazów. Być może ktoś już był w tych rejonach i mógłby mi udzielić kilku wskazówek? Z góry dziękuję Wink

Wielki

Sam doszedłeś do tego, że na tym terenie brak jest minerałów pod względem kolekcjonerskim (pochodzenia "in situ").
Polecam rozglądać się za eratykami czasem mogą się trafić jakieś minerlogiczne i paleontologiczne "perełki".

Panas

Dzięki za wskazówkę Wink

a swoje zdanie oparłem również na tym że bardzo rzadko, a nawet w ogóle nie przypominam sobie by w jakiejś książce o minerałach wspomniano coś o Mazurach. Być może za mało jeszcze przeczytałem... wszystko zweryfikuje teren.
pozdrawiam!

Kaczmar · Gość

Witam mam ogromny problem... musze zrobic projekt z geologii na temat złóż tytanu w Polsce ale nigdzie nie moge znaleźć profilu litologiczno-stratygraficznego rejonu Suwałk a także przekroju przez to złoże... prosze o pomoc, z góry dziękuję

Wielki

[link widoczny dla zalogowanych]

Literatura:
Geologia suwalskiego masywu anortozytowego (Północno-Wschodnia Polska), Prace PIG (1998) - Tom 161
Marek Nieć - Ocena geologiczno-gospodarcza złóż wanadonośnych rud tytanomagnetytowych masywu suwalskiego. Tom 19 (zeszyt 2/2003), Kwartalnik "Gospodarka Surowcami Mineralnymi"

rooki123 · Dołączył: 15 Wrz 2011 Posty: 1 Przeczytał: 0 tematów

Widziałem na terenie Suwalszczyzny kilka znalezionych skamieniałości nie które były dość ciekawe i sporych gabarytów

Gnostyk

Na Suwalszczyźnie można znaleźć wiele skamieniałości większość to sylur dewon ale trafił mi się i ząb spinozaura w sporym wapieniu

Mazur

Zainteresowanym polecam:
[link widoczny dla zalogowanych]
[link widoczny dla zalogowanych]

BIULETYN PAŃSTWOWEGO INSTYTUTU GEOLOGICZNEGO 465: 123–130, 2015 R.DOI: 10.5604/08676143.1204004
Możliwości identyfikacji pierwiastków ziem rzadkich
za pomocą podręcznego spektrometru XRF w rdzeniach wiertniczych z syenitowego masywu Ełku
(otwór Ełk IG 3, NE Polska

Mazur

No, chyba raczej można znaleźć coś ciekawego. Mieszkam tu od lat i trafiają mi się fajne moim zdaniem okazy. Co prawda nie nadają się na oczko pierścionka zaręczynowego ale..... na bezrybiu i rak ryba. W niedługim czasie pochwalę się zbiorami, tylko muszę je obfotografować